خدمات سامانه مودیان و پایانه های فروشگاهی

یکی از مهم ترین عواملی در قانون سامانه مودیان و پایانه های فروشگاهی اهمیت دارد این است که دلیل اجرای آن و ویژگی های این قانون چیست و چه تاثیراتی بر فعالیت های کسب و کار ها، وظایف محوله به حسابداران و مدیران مالی و مشاوران مالیاتی خواهد گذاشت.

علی رقم اینکه زمان زیادی از اجرای این قانون می گذرد اما با توجه به اینکه به تازگی بنا بر اجرای آن گذاشته شده است با ما همراه باشید تا بتوانیم به صورت واضح و شفاف و به زبان زبان به شرح و توضیح قانون سامانه مودیان و پایانه های فروشگاهی بپردازیم. اگر دلیل اجرای قانون سامانه مودیان و پایانه های فروشگاهی را درک کنید و از تاثیرات مثبتی که بر روی اقتصاد می گذارد آگاه باشید می توانید به صورت بهتری در مسیر اجرای آن گام بر دارید.

با ما در شرکت حسابداری سیستم حساب همرا باشید تا شما را با این قانون آشسنا نماییم و ابهامات شما ارا برطرف نماییم.

قوانین سامانه مودیان و پایانه های فروشگاهی

اگر سوالاتی دارید مانند این که قانون پایانه های فروشگاهی و سامانه مودیان شامل چه کسانی می شود؟ چگونگی ثبت نام در سامانه مودیان و پایانه های فروشگاهی چگونه است؟ و یا هر گونه ابهامی که در مورد سامانه مودیان و پایانه های فروشگاهی دارید با ما همراه شوید. کارشناسان ما در سیستم حساب به کلیه ابهامات و پرسش های شما پاسخ می دهند.

با اجرای قانون سامانه مودیان و پایانه های فروشگاهی توانسته است تغییرات زیادی را ایجاد کند. پس از آنکه شورای نگهبان این قانون را در سال 1398 تایید کرد مقرر شد که  15 ماه بعد از لازم الاجرا شدن اجرایی شود که با تاخیر هایی همراه بود. نحوه اجرای تکالیف مالیاتی متحول شد و تمام فرآیند ها بر اساس اطلاعات رقم خورد.

هم اکنون می توان گفت که ما از نظام سنتی و قدیمی مالیاتی که در گذشته در حال اجرا بوده است. به سوی یک سیستم مکانیزه و بهینه مهاجرت کرده‌ایم که همان طور که مشخص است قانون گذار نیز این تحول را در قانونی نوین و جدید، همراه با مکانیزم و ادبیات مخصوص، رسمیت بخشیده است.

به همین دلیل سازمان امور مالیاتی کشور، فایلی را با عنوان “راهنمای آموزش پایانه های فروشگاهی و سامانه مودیان” را برای مودیان منتشر کرده است.

با پیاده سازی و اجرای سامانه مودیان و قانون پایانه های فروشگاهی با توجه به آن که زمان زیادی از مهلت پانزده ماهه لازم الاجرا شدن آن گذشته است عملکرد شرکت ها، اشخاص حقیقی و همچنین وظایف حسابداران ، مدیران مالی ، مشاوران مالیاتی در راستای حسابداری مالیاتی دستخوش تغییرات و نکات قابل توجهی خواهد شد. تغییرات و تدوین قوانین جدید مالیاتی در قانون مالیات ها مستقیم و مالیات بر ارزش افزوده برای جامعه حسابداران، مشاوران مالی و مالیاتی و همچنین مودیان حقوقی و حقیقی با توجه به اهمیت آن به موضعی با چالش های فراوان تبدیل شده است و همانطور که در قانون نیز مشخص شده است می بایست خودشان را بر اساس قوانین و تکالیف جدید مالیاتی تطبیق دهند.

در ادامه با شرکت حسابداری و خدمات مالیاتی سیستم حساب همراه باشید تا در مورد سامانه مودیان و پایانه های فروشگاهی اطلاعات بیشتری کسب کنید و از ویژگی ها و امتیازات آن آگاهی مناسبی به دست آورید.

گذشته و اهداف قانون سامانه مودیان و پایانه های فروشگاهی

بهتر است قبل از اینکه به شرح و تفصیل این قانون بپردازیم. در ابتدا برای درک بیشتر و بهتر از قانون سامانه مودیان و پایانه های فروشگاهی گذشته و اهداف آن را مورد بررسی قرار دهید. تا بتوانید در ادامه مطالب مربوط به قانون سامانه مودیان و پایانه های فروشگاهی را به راحتی متوجه شوید.

همانطور که میدانید و مشخص است قانون سامانه مودیان و پایانه های فروشگاهی بسیار با اهمیت است و با توجه به سیاست هایی که سازمان امور مالیاتی در راستای شفاف سازی اطلاعات مالی و اقتصادی در پیش گرفته است و همچنین با توجه به هوشمند سازی نظام مالیاتی قرار است که عملکرد و وظایف حسابداران و مودیان مالیاتی دستخوش تغییر شود و فرآیند و نکات اظهار درآمد توسط مودی، نحوه محاسبه درآمد و مالیات بر درآمد پرداختنی و رسیدگی مالیاتی و سایر موارد اینچنینی شکل جدیدی را به خود بگیرد.

سازمان امور مالیاتی همئاره بر ضرورت دریافت مالیات  بر اساس اطلاعات شفاف و قابل استناد تاکید داشته است. به همین دلیل است که به کمک استفاده از ابزارهای ثبت معاملات و سامانه هایی که مبتنی بر اطلاعات است، سعی بر آن دارد که سیستم مالیاتی را هوشمند نماید و همچنین برقراری عدالت مالیاتی را در دستور کار خود قرار داده است. دلیل اهمیتی که این موضوع دارد، سیاست گذاران و وضع کنندگان این قانون به دنبال جلوگیری از فرار مالیاتی و رفتار منصفانه و عادلانه با مودی هستند و قصد دارند تشخیص مالیات فعالان اقتصادی همانطور که همیشه انتظار می رفته است بدون تبعیض و بر مبنای اطلاعات موثق و قابل اتکا به اسناد و مدارک مالی موجود باشند.

قانون سامانه مودیان و پایانه های فروشگاهی به عنوان یک بستر مهم و اساسی برای اجرای سایر قوانین مالیاتی است که می توان به قانون مالیات بر ارزش افزوده مصوب سال 1400 که براساس آن همه کسانی که مشمول این قانون هستند مکلف به عضویت و ثبت نام در سامانه مودیان هستند و برای فروش کالا و خدمات خود می بایست صورتحساب الکترونیکی صادر کنند. توجه کنید که ماخذ محاسبه مالیات و عوارض فروش کالا و خدمات برای کسانی که عضو سامانه مودیان هستند همان ارزش فروش درج شده در صورتحساب الکترونیکی است که در سامانه توسط آنها درج شده است.

سامانه مودیان چیست؟

بهتر است بدانید که سامانه مودیان یکی از کلیدی ترین ارکان برای رسیدن به اهدافی است که برای اجرای قانون پایانه های فروشگاهی و سامانه مودیان تبیین شده است. سامانه مودیان یک سامانه محوری و مرکزی با ویژگی تبادل موثر اطلاعات بین مودیان و سازمان امور مالیاتی است. سامانه مودیان از تعدادی زیر سامانه اصلی و فرعی تشکیل شده است. این زیر سامانه ها به صورت یکپارچه در یک پیکربندی ، نیازهای سازمان امور مالیاتی و الزامات مربوطه در بخش هایی مانند ارائه خدمات الکترونیکی، جمع آوری اطلاعات و محاسبه مالیات ارزش افزوده و همچنین تسهیل کردن تعامل و ارتباطات بین مودیان و سازمان امور مالیاتی و مواردی از این قبیل را فراهم کرده است.

همه این موارد همان طور که گفته شد از ویژگی های مثبت و خوب سامانه مودیان است. سامانه مودیان به عنوان مرجع نهایی برای ثبت، صدور و استعلام صورتحساب های الکترونیکی مودیان می باشد و از کلیدی ترین سامانه های نظام مالیاتی هوشمند به حساب می آید.

سامانه مودیان و تعریف آن

سامانه ای می باشد تحت مدیریت سازمان مالیاتی کل کشور که در آن به هر مودی، کارپوشه ویژه­ای اختصاص یافته و تبادل اطلاعات میان مودیان و سازمان تنها از طریق آن کارپوشه انجام می­ شود.

مودیان همچنین می­ توانند با استفاده از هرگونه سخت افزار یا نرم افزاری که در دسترس می باشد اعم از رایانه شخصی، پایانه فروشگاهی، سامانه ­های مبتنی بر فضای ابری یا هر وسله الکترونیکی دیگری که حافظه مالیاتی به آن متصل شده باشد، به سامانه مودیان متصل شوند. همانگونه که گفته شد مرجع نهائی ثبت، صدور و استعلام صورتحساب الکترونیکی، سامانه مودیان می ­باشد.

پایانه فروشگاهی متصل به سامانه مودیان چیست؟

هرگونه سخت افزار و نرم افزار از قبیل رایانه، دستگاه کارتخوان بانکی یا POS ، گوشی یا موبایل هوشمند یا هر ابزار دیگری را که امکان اتصال به شبکه های الکترونیکی پرداخت رسمی کشور و سامانه مودیان را داشته باشد و همچنین بتواند بر اساس استانداردهای سازمان امور مالیاتی صورتحساب الکترونیکی صادر کند را پایانه فروشگاهی می گویند.

صورت حساب الکترونیکی، صورت حسابی است که دارای شماره یکتای مالیاتی با طول حداکثر 22 کارکتر است که مشخصات و جزئیات آن با توجه به نوع فعالیت کسب و کار توسط سازمان امور مالیاتی تعیین و اعلام می شود. به همین دلیل است که هر کسب و کاری می تواند با توجه به نوع و حجم فعالیت خود هر یک از انواع پایانه های فروشگاهی را انتخاب کند.

جهت دریافت مجوز برای ثبت اطلاعات پایانه فروشگاهی نیاز است که سازمان امور مالیاتی کشور ثبت نام مودی را تایید نماید و بعد از ورود به ثبت نام الکترونیک به وسیله بخش " سایر خدمات " قسمت " ثبت مشخصات پایانه فروشگاهی و حافظه مالیاتی" را انتخاب کرد و اطلاعات مربوط به پایانه فروشگاهی را ثبت نمود.

پایانه فروشگاهی چیست؟

پایانه فروشگاهی می تواند همان رایانه، دستگاه کارتخوان بانکی (pos)، درگاه پرداخت الکترونیکی یا هر وسیله دیگری که امکان اتصال به شبکه های الکترونیکی پرداخت رسمی کشور و سامانه مودیان را داشته و از قابلیت صدور صورتحساب الکترونیکی برخوردار باشد.

اشخاص مشمول قانون پایانه های فروشگاهی و سامانه مودیان

تمام صاحبان مشاغل (صنفی و غیر صنفی) و اشخاص حقوقی موضوع فصل های چهارم و پنجم باب سوم قانون مالیات های مستقیم مصوب 1366/12/03 با اصلاحات و الحاقات بعدی آن، مشمول این قانون می باشند.

در این قانون هرموقع از کلمه مؤدی استفاده می شود، منظور اشخاص مشمول قانون پایانه های فروشگاهی و سامانه مودیان است مگر خلاف آن مشخص شده باشد.

ذکر این نکته در اینجا خالی از لطف نیست که تمام صاحبان مشاغل چه صنفی (برای مثال سوپر تعمیرات خودرو، نوازندگان، ساعت فروش ها، میوه فروش ها و غیره) چه غیر صنفی ( برای مثال وکلا و پزشکان و غیره) و همچنین اشخاص حقوقی مانند شرکت ها و سازمان ها می بایست این قانون را رعایت نمایند.

تکالیف اشخاص مشمول قانون پایانه فروشگاهی و سامانه مودیان

تکالیف اشخاص مشمول قانون سامانه مودیان و پایانه های فروشگاهی بر اساس موارد قانونی آن به شرح زیر می باشد.

تکالیف اشخاص مشمول قانون پایانه های فروشگاهی و سامانه مودیان بر اساس ماده 2 این قانون

کلیه اشخاص مشمول مکلف هستند که بر اساس ترتیبی که سازمان مقرر می کند، نسبت به ثبت نام در سامانه مؤدیان اقدام کنند. خرده فروشی ها و واحدهای صنفی که به نوعی مستقیما با مصرف کننده نهائی ارتباط دارند، علاوه بر عضویت در سامانه مؤدیان ، موظف به استفاده از پایانه فروشگاهی می باشند.

البته استفاده از پایانه فروشگاهی برای مؤدیانی که مستقیما با مصرف کننده نهایی ارتباط ندارند، الزامی نیست؛ اما مؤدیان مذکور موظفند کلیه صورتحساب های خود را به ترتیبی که سازمان مقرر می کند، از طریق سامانه مؤدیان صادر کنند.

همچنین سازمان امور مالیاتی کشور با همکاری اتاق اصناف ایران مکلف است نسبت به آموزش، توانمند سازی و مشاوره به اشخاص مشمول اقدام کند. کارگروهی مرکب از نمایندگان سازمان اتاق اصناف ایران و وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات در هر استان تشکیل می شود.

کارگروه مذکور موظف است که به صورت سالانه درخواست مودیانی که اظهار به عدم توانایی در استفاده از پایانه های فروشگاهی و سامانه مودیان را دارند، بررسی کند و در صورتی که این کارگروه با در نظر گرفتن شرایط مودی نظیر ویژگی های جسمی، منطقه جغرافیایی، سابقه مالیاتی و زیر ساخت ها و امکانات سخت افزاری و نرم افزاری تشخیص به ناتوانی و یا توانایی کمتر وی در استفاده از پایانه های فروشگاهی و سامانه مودیان را دهد، شرکتهای معتمد ارائه دهنده خدمات مالیاتی موظف خواهند بود نسبت به آموزش، توانمند سازی، نصب و راه اندازی پایانه فروشگاهی و سامانه مودیان برای این دسته از مودیان اقدام کنند، به نحوی که مسئولیت ها و جریمه های عدم صدور صورتحساب الکترونیکی از طریق سامانه مودیان به نیابت از این دسته از مودیان بر عهده شرکت های معتمد ارائه دهنده خدمات مالیاتی خواهد بود.

این مسئولیت ها و جریمه های موضوع این قانون، شامل مواردی که عدم صدور صورتحساب الکترونیکی ناشی از کتمان درآمد توسط مودی می باشد، نخواهد بود. مودیان مذکور مکلفند کارمزد و یا تعرفه استفاده از خدمات شرکت های معتمد ارائه دهنده خدمات مالیاتی که مطابق با ترتیبات ماده 26 این قانون تعیین میشود را پرداخت نمایند.

تبصره- فهرست مودیانی که به دلیل ارائه کالا و خدمات معاف از مالیات بر ارزش افزوده و نیز ماهیت کسب و کار آنها ، امکان عضویت در سامانه مودیان و صدور صورتحساب الکترونیکی را ندارند، به پیشنهاد وزارت امور اقتصادی و دارایی و پساز تصویب هیئت وزیران، حداکثر تا پایان دی ماه هر سال برای عملکرد سال بعد توسط سازمان، اعلام خواهد شد.

تکالیف اشخاص مشمول قانون پایانه های فروشگاهی و سامانه مودیان بر اساس ماده 3 قانون:

سازمان موظف است حداکثر ظرف مدت پانزده ماه از تاریخ لازم الاجرا شدن این قانون، سامانه مؤدیان را راه اندازی و امکان ثبت نام مؤدیان در سامانه و صدور صورتحساب الکترونیکی را از طریق سامانه مزبور فراهم کند.

- تبصره 1

سامانه مؤدیان باید به گونه ای طراحی شود که امکان پاسخگویی به استعلامات الکترونیکی در خصوص اعتبارسنجی مؤدیان و همچنین أخذ استعلام هایی که ارائه آن به دستگاههای اجرائی لازم است را از طریق بسترهای یکپارچه دولت اعم از سامانه دولت همراه و مرکز ملی تبادلات اطلاعات موضوع تبصره  (2) ماده (67) قانون برنامه پنج ساله ششم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران مصوب 1395/12/14 فراهم کند. همچنین سامانه مؤدیان باید قابلیت فراخوان و تبادل اطلاعات را از طریق مرکز ملی تبادلات اطلاعات داشته باشد.

- تبصره 2

سه ماه پس از انقضای مهلت مذکور در این ماده، فقط صورتحساب های الکترونیکی که از طریق سامانه مؤدیان صادر شده باشد، از سوی سازمان معتبر شناخته شده و مبنای محاسبه اعتبار مالیاتی برای مؤدیان خواهد بود.

- تبصره 3

مودیان مالیاتی می توانند با استفاده از پایانه فروشگاهی، که دارای حافظه مالیاتی و تجهیزات سخت افزاری و نرم افزاری می باشد نسبت به صدور صورتحساب الکترونیکی اقدام نمایند. ویژگی ها و مشخصات فنی پایانه فروشگاهی، حافظه مالیاتی و تجهیزات سخت افزاری و نرم افزاری مربوط، نحوه تبادل اطلاعات میان حافظه مالیاتی با سامانه مودیان به وسیله کارگروه راهبری سامانه مودیان تعیین می شود.

تکالیف اشخاص مشمول قانون پایانه های فروشگاهی و سامانه مودیان بر اساس ماده 4 قانون

اصل بر صحت اطلاعات ثبت شده مؤدی در سامانه مؤدیان است، مگر این که خلاف آن اثبات شود. ممیزان مالیاتی، به جز در مواردی که مؤدی از ثبت نام در سامانه سر باز زده است و یا به ترتیبی که در ماده (9) بیان شده، اثبات شود که در ثبت اطلاعات خود در سامانه مؤدیان تخلف نموده است، حق مراجعه به محل فعالیت مؤدی و مطالبه دفاتر ، اسناد و مدارک وی و رسیدگی به آنها را ندارند.

تکالیف اشخاص مشمول قانون پایانه های فروشگاهی و سامانه مودیان بر اساس ماده 5 قانون

فرایند کلی ثبت معاملات و محاسبه مالیات بر ارزش افزوده در سامانه مؤدیان به شکل زیر می باشد:

الف - صورتحساب الکترونیکی، توسط فروشنده از طریق سامانه مودیان صادر میشود.  مؤدیانی که مستقیما با مصرف کننده نهایی ارتباط دارند، عملیات ثبت فروش و صدور صورتحساب الکترونیکی، توسط پایانه فروشگاهی انجام میشود.

ب - اگر خریدار مصرف کننده نهائی نبوده و خود عضو سامانه مؤدیان باشد، صورتحساب الکترونیکی صادر شده توسط فروشنده، به صورت خودکار به کارپوشه وی در سامانه مؤدیان منتقل میشود و به عنوان اعتبار مالیاتی برای او ثبت می گردد.

تبصره - مؤدیان مالیاتی موظفند در طول مدت سی روز از تاریخ ثبت صورتحساب الکترونیکی در کارپوشه مؤدیان نسبت به اعلام پذیرش یا عدم پذیرش این صورتحساب ها اقدام کنند. عدم اظهارنظر ظرف مدت ذکر شده برابر با تأیید صورتحساب مربوطه می باشد.

پ - در انتهای هر دوره سه ماهه، بدهی مالیات بر ارزش افزوده مؤدی که عبارت است از ما به التفاوت مالیات فروش و مالیات خرید (اعتبار مالیاتی) وی در طول دوره، طبق مقررات توسط سامانه محاسبه می شود و در صورتی که مالیات فروش مؤدی بیشتر از مالیات خرید (اعتبار مالیاتی) وی باشد، مؤدی موظف است ما به التفاوت را به ترتیبی که سازمان مقرر می کند، به حساب سازمان واریز کند. متقابلا اگر که مالیات فروش مؤدی کمتر از مالیات خرید (اعتبار مالیاتی) وی باشد، سازمان موظف است با رعایت ترتیبات قانونی مربوطه مابه التفاوت را به مؤدی بازگزداند.

ت - پس از اتمام مواعد مقرر در ماده (3) این قانون، مأموران مالیاتی به جز در مواردی که در این قانون اجازه داده شده، نباید در تشخیص بدهی مالیات بر ارزش افزوده اشخاص مشمول دخالتی داشته باشند.

ث- جهت تکمیل اطلاعات سازمان در ارتباط با مؤدیانی که به عضویت سامانه مودیان درنیامده باشند یا بدون اینکه صورتحساب الکترونیکی را صادر نمایند اقدام به فروش می کنند، طراحی سامانه مودیان باید به گونه ای باشد که مؤدی بتواند خریدهای خود را که فروشنده برای آنها صورتحساب الکترونیکی صادر نکرده است، به اطلاع سازمان برساند.

تبصره- گمرک جمهوری اسلامی ایران موظف است امکان انتقال الکترونیکی و برخط اطلاعات مالیات بر ارزش افزوده پرداخت شده توسط وارد کنندگان را به سامانه مؤدیان از طریق مرکز ملی تبادل اطلاعات فراهم کند.